‘ਤੁਲਾਸਨ’ ਆਸਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਆਸਨ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਰੀਰ ਤੱਕੜੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਰਥਾਤ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਭਾਰ ਆਪਣੀ ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਮੁਠੀਆਂ ਉੱਤੇ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਤੁਲਾਸਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਸ ਆਸਨ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਓਨਾ ਹੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਨੇ ਦੀ ਆਗਿਆ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਸਰੀਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਲਾਸਨ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਸਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੁਲਾਸਨ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਤੁਲਾਸਨ ਕਰਣ ਦਾ ਢੰਗ :
ਚਟਾਈ ਉੱਤੇ ਚੌਂਕੜੀ ਮਾਰਕੇ ਕਮਲ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਜਾਓ। ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਚਟਾਈ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਚੂਲੇ ਦੇ ਬਗਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਕਲਾਈਆਂ ਅੱਗੇ ਦੇ ਵੱਲ ਅਤੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਫੈਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਹ ਲਓ। ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਉੱਤੇ ਦੀ ਤਰਫ ਚੁੱਕੋ। ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਓਨਾ ਹੀ ਉੱਤੇ ਉਠਾਓ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀ ਉਠਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਫਿਰ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਦੀ ਤਰਫ ਵਾਪਸ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਲੀ ਦਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਓ।
ਇਸ ਆਸਨ ਨੂੰ ਕਰਦੇ ਸਮਾਂ ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਬਿਲਕੁਲ ਸਿੱਧੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਯੋਗ ਆਸਨ ਨੂੰ ਕਰਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਨਿੱਤ ਇਸ ਆਸਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਣ ਨਾਲ ਇਹ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਆਸਨ ਭੁਜਾਵਾਂ, ਕਲਾਈਆਂ, ਮੋਢਿਆਂ ਅਤੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਂਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਤਣਾਅ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤੁਲਾਸਨ ਸਾਡੀ ਪਾਚਣ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਰ ਰੋਗ ਅਤੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਮਾਂਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਸਾਵ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਟ ਸਪਾਟ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਸਨ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਜਕੜਨ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਰੂਦੰਡ ਮਜਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਪੱਟਾਂ ਜਾਂ ਚੂਲੇ ਵਿੱਚ ਜਕੜਨ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਆਸਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘੁਟਣ ਜਾਂ ਅੱਡੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਚੋਟ ਲੱਗੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਇਹ ਆਸਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਕਲਾਈ ਜਾਂ ਮੋਢੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਚੋਟ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਆਸਨ ਨਾ ਕਰੋ।